ABC zasiłku pogrzebowego z ZUS

Komu przysługuje zasiłek pogrzebowy i w jakiej wysokości? Które koszty związane z pochówkiem uwzględni ZUS, a których nie zrefunduje? Ile czasu ma ZUS, by pokryć wydatki przeznaczone na pogrzeb?

Kto może dostać zasiłek

Koszty związane z pochówkiem może zwrócić Zakład Ubezpieczeń Społecznych w postaci zasiłku pogrzebowego. Świadczenie nie jest wypłacane z urzędu. Wystarczy jednak wypełnić gotowy formularz (Z-12 Wniosek o zasiłek pogrzebowy), który udostępnia ZUS w swoich placówkach bądź na stronie internetowej www.zus.pl

– O wypłatę zasiłku pogrzebowego mogą wnioskować członkowie rodziny. Za tych uznaje się współmałżonka czyli wdowca lub wdowę, współmałżonka pozostającego w separacji orzeczonej wyrokiem sądu, rodziców, rodzeństwo, dziadków czy wnuki. Mogą to również zrobić pracodawcy, gmina, powiat czy dom pomocy społecznej, a nawet obca osoba pod warunkiem, że wykaże koszty związane z pochówkiem – Sebastian Szczurek, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa opolskiego.

*****

W 2020 r. do opolskiego ZUS wpłynęło 11 110 wniosków o wypłatę zasiłków pogrzebowych, a suma wypłat z tego tytułu wyniosła 44 mln 440 tys. Rok wcześniej placówki ZUS na Opolszczyźnie przyjęły niespełna 9500 formularzy o wypłatę zasiłku, a wartość wypłaconych świadczeń sięgnęła 38 mln zł.

*****

Zasiłek pogrzebowy przysługuje po śmierci osoby, która:

• była ubezpieczona w ZUS lub miała między innymi przyznaną emeryturę, rentę bądź emeryturę pomostową,

• zmarła w czasie pobierania zasiłku chorobowego albo świadczenia rehabilitacyjnego już po ustaniu ubezpieczenia,

• pobierała świadczenie przedemerytalne bądź zasiłek przedemerytalny,

• zmarła nie mając przyznanej emerytury lub renty lecz w dniu zgonu spełniała warunki do jej uzyskania.

Uwaga! Zasiłek pogrzebowy przysługuje tylko z jednego tytułu. Jeżeli pogrzeb organizowany był na koszt państwa, organizacji politycznej lub społecznej, niezbędne jest zaświadczenie właściwego organu administracji państwowej lub organizacji stwierdzające pokrycie kosztów pogrzebu oraz rachunki kosztów poniesionych przez osobę występującą z wnioskiem o zasiłek pogrzebowy.

Za co i ile zapłaci ZUS

– Jeśli o zasiłek pogrzebowy stara się rodzina , to po wykazaniu wydatków związanych z pochówkiem przysługuje zasiłek pogrzebowy w maksymalnym wymiarze, czyli 4 tysięcy złotych. Jednak, gdy koszty pogrzebu pokrywa pracodawca zmarłego, dom pomocy społecznej lub gmina to wtedy zasiłek przysługuje w wysokości udokumentowanych kosztów pogrzebu, jednak maksymalnie do kwoty
4 tysięcy złotych – Sebastian Szczurek, rzecznik ZUS w regionie.

Te same zasady obowiązują, gdy koszty pogrzebu bierze na siebie inna osoba niż członek rodziny.
W sytuacji, gdy koszty pogrzebu pokryła więcej niż jedna osoba lub podmiot, to zasiłek pogrzebowy będzie podzielony między te osoby lub podmioty proporcjonalnie do poniesionych kosztów pogrzebu.

– Prawo nie stanowi precyzyjnie jakie wydatki należy uznać za koszty pogrzebu. Przyjmuje się, że sam pogrzeb to czynności, które trwają od chwili zgonu do pochowania zwłok. Przy wypłacie zasiłku pogrzebowego uwzględnia się poniesione w tym czasie i związane z pochówkiem wydatki. O wypłatę zasiłku można wnosić do 12 miesięcy od dnia śmierci osoby, której koszty pogrzebu pokryliśmy. Później prawo do zasiłku wygasa. Jeśli strona wnioskująca o zasiłek spełniła wszystkie formalności,
to ZUS jest zobligowany wypłacić pieniądze do 30 dni, ale zazwyczaj wypłata jest realizowana do dwóch tygodni – Sebastian Szczurek, rzecznik prasowy ZUS w Opolu.

Na przykład przedstawienie rachunku tylko za trumnę nie stanowi dowodu pokrycia kosztów pogrzebu. Dlaczego? Bo jest prawdopodobne, że pozostałe koszty poniósł ktoś inny, kto również będzie ubiegał się o zasiłek pogrzebowy. Ten wypłacany jest w takim przypadku, proporcjonalnie więc ZUS musi ustalić wszystkie okoliczności. Inna rzecz to wydatki poniesione na wystawienie nagrobka. Jego zakup nie jest bezpośrednio związany z pochówkiem osoby zmarłej, nie jest brany pod uwagę przy ustalaniu wysokości zasiłku pogrzebowego. Brak nagrobka nie oznacza, że pogrzeb się nie odbył, a może on być wystawiony nawet kilka lat po pochówku. Ponadto kosztu pogrzebu nie stanowi również zakup samych kwiatów. Gdyby tak było, to każdy żałobnik nabywałby prawo do zasiłku pogrzebowego w wysokości proporcjonalnej do poniesionych wydatków.

*****

Od 1 marca 2011 roku zasiłek pogrzebowy jest stały i wynosi 4 tys. zł. Gdy koszty pogrzebu ponosi najbliższy członek rodziny, to niezależnie od faktycznych wydatków związanych z pochówkiem, zasiłek będzie wypłacony w wysokości 4 tys. zł. Wcześniej czyli do lutego 2011 r. wysokość świadczenia była płynna i zmieniała się co kwartał. W 2010 r. wysokość zasiłku sięgała nawet 6,6 tys. zł. W styczniu br. średni zasiłek pogrzebowy wypłacony przez ZUS wyniósł 3996,01 zł.

*****

Wysokość zasiłku pogrzebowego określa art. 80 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.