E. Hałajko – Niemal wszystkie budynki w mieście zostały uszkodzone wskutek bombardowań

O oblężeniu Nysy w 1807 roku rozmawiamy z Edwardem Hałajko, dyrektorem Muzeum Powiatowego w Nysie

Bitwa o Nysę w 1807 roku odcisnęła wielkie piętno na historii miasta. Jak w ogóle doszło do tego, że Nysa była oblegana aż przez 114 dni?

To był efekt przegranej bitwy pod Jeną przez Prusy, które pokonały wojska napoleońskie. Wówczas to wojska francuskie wspierane przez wojska wirtemberskie wkroczyły do Prus i na Śląsk. Wojna na Śląsku wygląda w ten sposób, że była to wojna forteczna polegająca na zdobywaniu twierdz. Pierwszą twierdzą był Głogów, który zdobyto już w grudniu 1806 roku. W styczniu 1807 roku padł Wrocław. Kolejne twierdze po drodze, które się poddały to Brzeg, Świdnica, Koźle. Pozostały jeszcze Nysa, Kłodzko i Srebrna Góra. Już w lutym działania wojenne zbliżyły się do Nysy. Wojskami dowodził Dominik van Damme znany ze skuteczności. Nysa od lutego znalazła się w oblężeniu, a obroną dowodził porucznik von Steensenem.

Jak wyglądały siły obrońców?

Krąg wokół miasta się zamknął. Obrońców było ok 10 tysięcy wojska – połowa stanowiła piechotę, a połowę artyleria. Oczywiście sami mieszkańcy również wspierali obrońców. Twierdza padła po 114 dniach. Skończyła się żywność oraz amunicja. Sporym problemem była także dezercja. Ostatecznie z tych 10 tysięcy, po zdobyciu miasta wyszły 4 tysiące żołnierzy. Zginęło około 2 tysięcy obrońców.

Niemal wszystkie budynki w mieście zostały uszkodzone wskutek bombardowań. Do dziś mamy liczne ślady tych wydarzeń. Kiedy prowadzimy prace archeologiczne na terenie śródmieścia zawsze znajdujemy kule armatnie – w całości bądź fragmenty.

Jak w ogóle doszło do tego, że Nysa broniła się aż 114 dni? Skoro Wrocław upadł to jakie szanse miała Nysa?

Miasto czekało na odsiecz. Wówczas to była twierdza pruska ale czekała na odsiecz ze strony Austrii, która ostatecznie nie dotarła. Warto pamiętać, że Nysa była największą wysuniętą na południe twierdzą Prus. Jak się okazało, idea budowy takiej twierdzy sprawdziła się, pomimo tego, że ostatecznie upadła. Warto pamiętać, że miasto także poddało się w wyniku negocjacji. W lipcu podpisano pokój w Tylży – Francuzi oddali wszystkie twierdze Pruskom, bowiem ich cel był gdzie indziej. Dla Polaków ten pokój miał jeszcze jeden istotny cel – Prusy zrzekły się części ziem z I, II i III rozbioru Polski, a z tych ziem utworzono Księstwo Warszawskie.

Dziękuję za rozmowę.

Również dziękuję.