Jak długo w Nysie po wojnie straszyły ruiny?

Nysa została dotkliwie zniszczona w 1945 roku, jednak zdecydowana większość zabudowy nadawała się odbudowy. Niestety wobec późniejszych decyzji politycznych praktycznie wszystkie kamienice w śródmieściu zostały rozebrane, a ich miejsce zajęły bloki i wolna przestrzeń. Nysa ze Śląskiego Rzymu zmieniła się w nowoczesne, socjalistyczne miasto z nową zabudową.

Dziś łatwo krytykować ówczesne decyzje o wyburzeniach i budowie bloków. Należy jednak pamiętać, że sporo przedwojennych domów miało już kilkaset lat i były mocno przestarzałe pod względem infrastruktury. Po wojnie nadarzyła się okazja do budowy nowoczesnych bloków ze wszelkimi wygodami jak toaleta, bieżąca woda czy ogrzewanie z sieci miejskiej. Dziś w sezonie grzewczym najlepsze powietrze jest w ścisłym śródmieściu, gdzie zdecydowana większość domów jest podłącza do NEC.

Odbudowa miasta zaczęła się w pierwszych dniach, kiedy dotarli tu Polacy. Sporo dzielnic jak kamienice na ulicy Kolejowej leżały dosłownie w gruzach. W centrum kamieniczki wyglądały już znacznie lepiej – były uszkodzone, częściowo wypalone, jednak przy stosunkowo niewielkim nakładzie pracy otwierały się tam pierwsze punkty handlowe, usługowe, a ludzie szukali swoich czterech kątów.

Pomimo wielkiego przeobrażenia centrum, po zakończonej odbudowie wciąż w wielu miejscach straszyły stare, wypalone domy, które kontrastowały z białymi elewacjami nowych bloków. Po wojnie przystąpiono do odbudowy domu Wagi Miejskiej oraz kamieniczek na rogu Rynku i Brackiej. Dziś paradoksalnie możemy oglądać rekonstrukcje tych domów, bowiem były najmocniej zniszczone. Dopiero 10 lat później zmienił się kurs odbudowy.

Ulica Sukiennicza w latach 50.

Lata 50. Widok w kierunku ulicy Biskupa Jarosława

Przełom lat 50/60 widok w kierunku ulicy Królowej Jadwigi (dawnej Robotniczej). Na pierwszym planie widoczne dwie kamienice z ulicy Wrocławskiej.

Rozbiórka gruzów. Widoczny kikut po wieży ratusza

Rynek w latach 60.

Nyski Rynek po wojnie to prawdziwy mix. Odbudowano część kamienic, usunięto pierzeję przed kościołem św. Jakuba, a niemal cała obudowa głównego placu z renesansowych i barokowych kamieniczek zmieniła się w socjalistyczne, postmodernistyczne bloki. Do 1966 roku znajdowały się pozostałości gotyckiego ratusza.

Znacznie więcej “smaczków” można było znaleźć w pozostałych rejonach centrum.

Powstaje nowa Nysa. W prawym dolnym rogu widoczne kamienice znajdujący się przy ulicy Bielawskiej

Przełom lat 50/60. Przy ulicy Takiej nowe przedszkole kontrastuje z nielicznymi kamienicami, które przetrwały rozbiórkę. Niestety lada moment zostaną także usunięte.

Tak wygląda ulica Tkacka ponad 20 lat po wojnie

Rok 1971 – na czele PRL stoi towarzysz Edward Gierek. Przy nowym przedszkolu i nowych blokach widoczna jeszcze stara kamienica, która sąsiadowała z obecną Szkoła Muzyczną

Na swoją szansę musiały czekać także dwa okazałe gmachy. Jeden z nich – Dom Komendanta na odbudowę czekał ponad 20 lat od ustania działań wojennych.

Odbudowa Domu Komendanta – 1976 rok

Podnoszenie z gruzów pałacu biskupiego trwało od lat 60. przez ponad 20 lat. Muzeum z ulicy Marcinkowskiego przeniosło się dopiero w 1984 roku.