Ojcowie coraz chętniej korzystają z prawa do płatnego zasiłku macierzyńskiego i rodzicielskiego z ZUS. Jednak zdecydowanie najczęściej sięgają po urlop ojcowski. Ten rodzaj świadczenia jest przeznaczony wyłącznie dla tatusiów. Kluczem jest zgłoszenie do ubezpieczenia chorobowego w ZUS.

Dla rodziców

Gdy dziecko przychodzi na świat, rodzice mogą liczyć łącznie na 61. tygodnie wolnego od pracy, na które składają się urlop macierzyński i urlop rodzicielski. Zasada ta dotyczy także opiekunów, którzy przyjęli dziecko na wychowanie. Okres ten może być dłuższy dla rodziców, którym urodziło się bądź przyjęli na wychowanie więcej niż jedno dziecko, a także dla rodziców dziecka posiadającego zaświadczenie „Za życiem”. Oprócz świadczeń przysługującym rodzicom wspólnie, panowie mają prawo do dwutygodniowego urlopu ojcowskiego.

– Podczas korzystania z tych urlopów rodzice otrzymują płatny zasiłek macierzyński, o ile podlegają ubezpieczeniu chorobowemu. Od stycznia do kwietnia tego roku zasiłek macierzyński pobrało w Polsce około 335 tysięcy rodziców, z czego ponad 60 tysięcy to ojcowie – informuje Sebastian Szczurek, regionalny rzecznik prasowy ZUS.

Macierzyński też dla taty

Przy urodzeniu bądź przyjęciu na wychowanie jednego dziecka urlop macierzyński trwa 20. tygodni. Najczęściej korzystają z niego kobiety. Pierwsze 14. tygodni urlopu macierzyńskiego jest zarezerwowane tylko dla matki. Jedynie w wyjątkowych sytuacjach ojciec może w tym czasie przejąć opiekę nad noworodkiem. Natomiast, jeśli po 14. tygodniach od urodzenia dziecka mama będzie chciała wrócić do pracy, to maluchem może zaopiekować się ubezpieczony tata. Z takiej opcji urlopu macierzyńskiego w całym kraju skorzystało w tym roku ponad 2,7 tys. mężczyzn.

Dla kogo urlop rodzicielski

Po urlopie macierzyńskim oboje rodzice mają prawo do urlopu rodzicielskiego. Od końca kwietnia br. okres tego urlopu został wydłużony o 9. tygodni, z 32. do 41. tygodni – w przypadku urodzenia lub przyjęcia na wychowanie jednego dziecka i z 34. do 43. tygodni – w przypadku więcej niż jednego dziecka. Urlop rodzicielski może być wykorzystany jednorazowo lub w częściach, nie później niż do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko ukończy 6. rok życia.

Urlop może zostać udzielony w nie więcej niż 52. częściach.

Co ważne, dodatkowe 9. tygodni urlopu rodzicielskiego przysługuje tylko jednemu z rodziców. Jeśli ubezpieczona mama wykorzystała urlop rodzicielski w maksymalnym wymiarze np. 32. lub 34. tygodni, to pozostałe 9. tygodni może wykorzystać już tylko drugi rodzic.

Tylko dla ojca

Niezależnie od urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego, ubezpieczonemu ojcu dziecka przysługuje urlop ojcowski, który może trwać dwa tygodnie. Należy pamiętać, że urlop ojcowski można wykorzystać do dnia, w którym dziecko skończy 12. miesiąc życia, albo dnia, w którym minie 12. miesięcy od uprawomocnienia się postanowienia o przysposobieniu dziecka, jednak nie dłużej niż do dnia, w którym dziecko skończy 14. lat. Jeśli ojciec miał prawo do urlopu ojcowskiego w dniu wejścia w życie ustawy zmieniającej tj. 26 kwietnia 2023 r., to może skorzystać z tego urlopu do ukończenia przez dziecko drugiego roku życia albo 14. roku życia, o ile nie upłynęły 24. miesiące od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie tego dziecka.Sebastian Szczurek

regionalny rzecznik prasowy ZUS

województwa opolskiego