Pracujący studenci, a ubezpieczenie w ZUS. Pokazujemy jakie są zależności

Latem wielu studentów podejmuje pracę, na podstawie kilku rodzajów umów. Różnią się one obowiązkiem odprowadzania składek a co za tym idzie, również prawem do świadczeń. Wyjaśniamy jakie umowy są podpisywane i jak są oskładkowane.

Bez składek, z jednym „ale”

W Polsce umowa o dzieło nie zobowiązuje do opłacania składek, i to bez względu na to czy jesteś studentem czy nie. Jest natomiast pewne „ale”. Gdy student realizuje umowę o dzieło na rzecz przedsiębiorcy u którego jest zatrudniony na umowę o pracę, bądź podpisze umowę o dzieło z innym podmiotem niż własny pracodawca – ale wykonuje ją na rzecz swojego pracodawcy – to pracodawca będzie musiał opłacić od umowy o dzieło wszystkie składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne (łącznie ze składkami od wynagrodzenia pracowniczego).

Optymalnie – umowa zlecenie

– Za studenta, który nie ukończył 26 lat nie trzeba opłacać składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. Taka forma umowy to optymalne rozwiązanie dla obu stron czy zleceniodawcy i studenta. Żadna ze stron nie jest obciążona obowiązkowymi składkami na ubezpieczenia społeczne, przy spełnieniu warunku, że zatrudniony ma status studenta przez cały okres umowy zlecenia – informuje Sebastian Szczurek, regionalny rzecznik ZUS województwa opolskiego.

Ze zwolnienia w opłacaniu składek nie skorzysta student, który podpiszę umowę zlecenia z własnym pracodawcą (czyli tam gdzie ma już umowę o pracę). W takiej sytuacji umowa zlecenia traktowana jest tak samo jak umowa o pracę. Analogiczna sytuacja jest wtedy, gdy student podpisze umowę zlecenia z innym podmiotem niż własny pracodawca i wykonuje ją na rzecz swojego pracodawcy. Wtedy pracodawca powinien opłacić od umowy zlecenia wszystkie składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne (podstawę oskładkowania stanowi suma wynagrodzenia z umowy o pracę oraz umowy zlecenia).

Jak się ma umowa zlecenie do ubezpieczenia chorobowego? Przy umowie zlecenie jest dobrowolne. Student może samodzielnie zgłosić się do ubezpieczenia chorobowego w ZUS za pośrednictwem zleceniodawcy. Wtedy ma gwarancję, że czas na zwolnieniu lekarskim będzie płatny.

– „Darmowa” umowa zlecenie ze studentem kończy się, gdy student skończy 26 lat. Po przekroczeniu tego progu, umowa zlecenie z taką osobą jest obłożona obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi czyli emerytalnym, rentowym, wypadkowym i składką zdrowotną. Ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne – wyjaśnia Sebastian Szczurek.

Dla przedsiębiorców kluczowym elementem jest posiadanie przez zatrudnionego statusu studenta. To okres od momentu immatrykulacji czyli przyjęcia w poczet studentów i trwa do dnia złożenia egzaminu dyplomowego bądź skreślenia z listy studentów. Tylko wtedy jest furtka do tego, żeby za taką osobę nie opłacać składek w ZUS. Na zwolnienie z opłacania składek nie ma wpływu obywatelstwo oraz narodowość. Studenci – cudzoziemcy, którzy nie skończyli 26 roku życia, również będą zwolnieni z opłacania składek od umowy zlecenia.

Warto pamiętać, że studentami nie są uczestnicy studiów doktoranckich oraz uczestnicy studiów podyplomowych, nawet jeśli mają mniej niż 26 lat.

Umowa o pracę – pełne składki

Umowa o pracę ze studentem to obowiązkowe składki na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, wypadkowe i chorobowe). W tym przypadku nie ma znaczenia wiek zatrudnionego. Tak samo jest ze składką na ubezpieczenie zdrowotne. Przedsiębiorca ma obowiązek w ciągu 7 dni od dnia rozpoczęcia pracy zgłosić pracownika do ubezpieczeń społecznych w ZUS.

Z umowy o pracę student ma ewidentne korzyści. Jego konto emerytalne w ZUS jest zasilane składkami, a to generuje kapitał z którego będzie wyliczana emerytura. Dodatkowo zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych przy zdarzeniach losowych to pewność, że ZUS będzie wypłacał zasiłek chorobowy, macierzyński bądź opiekuńczy. Ponadto umowa o pracę to bonus w postaci prawa do urlopu oraz wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych.

Każdy kto chce sprawdzić czy pracodawca opłaca składki na ubezpieczenia społeczne, może to zrobić na kilka sposobów:

• osobiście w placówce ZUS-u, po weryfikacji tożsamości,
• pisemnie na gotowym formularzu ZUS ZZU, dostępnym na każdej sali obsługi klientów i na stronie internetowej www.zus.pl. Wówczas odpowiedź ZUS wyśle listem na wskazany w formularzu adres,
• przez Platformę Usług Elektronicznych ZUS (PUE)/eZUS. Po zalogowaniu się do portalu, w profilu ubezpieczonego, w zakładce „Ubezpieczenia i płatnicy” można sprawdzić, czy pracodawca zgłosił nas do ubezpieczeń,
• korzystając z wideorozmowy z pracownikiem ZUS, czyli e-wizyty.

Sebastian Szczurek

regionalny rzecznik prasowy ZUS

województwa opolskiego