Już od nowego roku będzie można składać wnioski o tzw. rentę wdowią. Świadczenie jest przeznaczone dla wdów i wdowców, którzy mają prawo do co najmniej dwóch świadczeń emerytalno-rentowych, z których jedno stanowi renta rodzinna po zmarłym małżonku.

Dla kogo?

Przepisy o rencie wdowiej wchodzą w życie od stycznia 2025 r. umożliwią łączenie renty rodzinnej z innymi świadczeniami emerytalno-rentowymi przysługującymi w organach, takich jak ZUS, KRUS, WBE, ZER MSWIA oraz BESW. Celem jest wsparcie finansowe osób pobierających emeryturę bądź rentę z tytułu niezdolności do pracy, które straciły współmałżonka.

– Wdowie lub wdowcowi przysługuje prawo do zbiegu świadczeń z rentą rodzinną wyłącznie po ostatnim małżonku. Prawo do wypłaty świadczeń w przypadku zbiegu z rentą rodzinną wygasa
z dniem poprzedzającym zawarcie nowego związku małżeńskiego przez osobę uprawnioną
– Sebastian Szczurek, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa opolskiego.

Wdowa, która ma ustalone prawo do renty rodzinnej oraz własnego świadczenia będzie mogła łączyć wypłatę tych świadczeń. Są to tzw. świadczenia w zbiegu. Jednak fakt pozostawania wdową lub wdowcem oraz prawo do dwóch świadczeń nie wystarczy, by mieć prawo do renty wdowiej. Trzeba spełnić łącznie następujące warunki:

• mieć co najmniej 60 lat (w przypadku kobiet) lub 65 lat (w przypadku mężczyzn),

• do dnia śmierci małżonka pozostawać z nim we wspólności małżeńskiej,

• nabyć prawo do renty rodzinnej po zmarłym małżonku nie wcześniej niż przed ukończeniem 55 lat (kobieta) i 60 lat (mężczyzna),

• nie pozostawać obecnie w związku małżeńskim.

Co można zrobić już teraz?

Przyznanie renty wdowiej będzie możliwe, jeśli wdowa lub wdowiec mają ustalone prawo do renty rodzinnej. Jeśli dotąd nie ubiegali się o przyznanie renty rodzinnej, ponieważ świadczenie po współmałżonku byłoby mniej korzystne, mogą jeszcze w tym roku złożyć w ZUS wniosek o rentę rodzinną na formularzu ERR. Następnie do 30 czerwca 2025 r., należy złożyć wniosek o ustalenie zbiegu świadczeń z rentą rodzinną, korzystając z formularza ERWD. Taka kolejność ułatwi
i przyspieszy rozpatrzenie wniosku o łączenie wypłaty obu świadczeń w 2025 r. Podobna sytuacja dotyczy osób pobierających rentę rodzinną, które nigdy nie wnioskowały o przyznanie emerytury.

– Jeśli ktoś w przyszłym roku złoży wniosek o rentę wdowią, a nie będzie miał ustalonego prawa do co najmniej dwóch świadczeń emerytalno-rentowych, w tym renty rodzinnej po zmarłym małżonku, to ZUS odmówi przyznania świadczenia z powodu braku prawa do drugiego świadczenia – Sebastian Szczurek, regionalny rzecznik prasowy ZUS w Opolu.

Wysokość renty wdowiej

Obecnie wdowa lub wdowiec może pobierać jedno świadczenie, zwykle wyższe lub wybrane przez siebie czyli rentę rodzinną albo pierwotne świadczenie czyli emeryturę, rentę z tytułu niezdolności do pracy bądź emeryturę rolniczą. W przyszłym roku osoby te będą mogły wybrać czy chcą otrzymywać całą rentę rodzinną i 15 proc. własnego świadczenia, czy odwrotnie. Co istotne, od początku stycznia 2027 r. drugie świadczenie zostanie zwiększone do 25 proc. Taki wybór będzie dotyczył osób, które mają prawo do zasiłku lub świadczenia przedemerytalnego, emerytury pomostowej, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego czy renty szkoleniowej.

Wysokość sumy świadczeń ustalonych w zbiegu nie może przekroczyć trzykrotności kwoty najniższej emerytury, tj. obecnie 5342,88 zł (3 x 1780,96 zł). Do tego limitu wliczane są także świadczenia wypłacane przez instytucje zagraniczne oraz inne niż jednorazowe świadczenia i dodatki wypłacane na podstawie ustawy lub odrębnych przepisów. Jeśli suma świadczeń w zbiegu przekroczy trzykrotność najniższej emerytury, świadczenie zostanie pomniejszone o kwotę przekroczenia.

Wniosek można składać od stycznia

Wnioski o rentę wdowią osoby zainteresowane będą mogły składać w ZUS od 1 stycznia 2025 r., przy czym prawo do tego świadczenia zostanie przyznane od miesiąca, w którym złożony został wniosek, jednak nie wcześniej niż od 1 lipca 2025 r. Gdy wniosek wpłynie do ZUS do 30 czerwca 2025 r., prawo do renty wdowiej będzie przysługiwało od 1 lipca 2025 r., dlatego na złożenie wniosku uprawnione osoby będą miały 6 miesięcy. Osoby, które mają już ustalone prawo do renty rodzinnej oraz do własnego świadczenia do wniosku o ustalenie zbiegu świadczeń z rentą rodzinną nie muszą dołączać żadnych dokumentów.

Odwołanie

Od decyzji odmawiającej prawa do renty wdowiej przysługuje odwołanie do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych, które można wnieść pisemnie lub ustnie do protokołu, za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS-u. Odwołać można się do miesiąca od dnia doręczenia decyzji. Postępowanie odwoławcze jest wolne od opłat.

Sebastian Szczurek

Regionalny Rzecznik Prasowy ZUS

województwa opolskiego