Jakie szanse niesie ze sobą program Aktywny Rodzic? Kto i na jakich zasadach może skorzystać z konkretnych świadczeń? Wyjaśniamy o co chodzi w zupełnie nowym świadczeniu czyli „aktywni rodzice w pracy”.

Program Aktywny Rodzic dotyczy wsparcia dla rodziców dzieci do lat 3. Ma ułatwić rodzicom i opiekunom pogodzenie zadań związanych z rodzicielstwem i aktywnością zawodową, a składanie wniosków będzie możliwe już od 1 października tego roku.

– Na program Aktywny Rodzic składają się trzy świadczenia, z czego świadczenie aktywni rodzice w pracy jest nową ofertą. Kolejne czyli świadczenie aktywnie w żłobku zastąpi dotychczasowe tak zwane „żłobkowe”, a świadczenie aktywnie w domu będzie zastępować rodzinny kapitał opiekuńczy. Co bardzo istotne, na to samo dziecko w konkretnym miesiącu ZUS będzie mógł wypłacić tylko jedno z trzech świadczeń – informuje Sebastian Szczurek, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa opolskiego.

Aktywni rodzice w pracy – komu przysługuje

Świadczenie aktywni rodzice w pracy przysługuje osobom aktywnym zawodowo. Może
o nie wnioskować:

• rodzic (matka albo ojciec), z którym dziecko wspólnie mieszka i pozostaje na jego utrzymaniu,
• opiekun faktyczny dziecka (czyli faktycznie się nim opiekujesz i masz złożony wniosek do sądu o przysposobienie dziecka),
• rodzina zastępcza,
• osoba, która prowadzi rodzinny dom dziecka.

Świadczenie przysługuje na każde dziecko w wieku od 12 do 35 miesiąca życia. ZUS nie będzie mógł natomiast go przyznać, gdy dziecko uczęszcza do żłobka, przedszkola, klubu dziecięcego lub jest pod opieką dziennego opiekuna.

Świadczenie aktywni rodzice w pracy nie przysługuje obywatelom Ukrainy ze statusem UKR, którzy przybyli do Polski w związku z działaniami wojennymi.

Co to znaczy rodzic aktywny zawodowo

Świadczenie aktywni rodzice w pracy przysługuje, jeśli jesteś osobą aktywną zawodowo, czyli przede wszystkim masz ubezpieczenie emerytalne i rentowe czyli pracujesz miedzy innymi na podstawie umowy o pracę, na podstawie umowy zlecenia bądź prowadzisz pozarolniczą działalność gospodarczą.

Do świadczenia uprawnia też sytuacja, gdy masz ubezpieczenie emerytalno-rentowe rolników ustawowo (tzw. obowiązkowe ubezpieczenie w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego – KRUS) albo przez co najmniej 12 miesięcy bez przerwy na swój wniosek (tzw. dobrowolne ubezpieczenie w KRUS) lub pracujesz w służbach mundurowych (policjanci, żołnierze zawodowi, sędziowie, prokuratorzy).

Minimalny poziom aktywności

Aby otrzymać świadczenie, musisz wykazać minimalny poziom przychodów, od których opłacane są składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe (minimalny poziom podstawy wymiaru składki). Dotyczy on osoby wnioskującej oraz osoby, z którą wspólnie wychowujesz dziecko.

Jeśli wychowujesz dziecko wspólnie z drugą osobą

Jeśli jesteś rodzicem lub opiekunem, to jako osobę, z którą wspólnie wychowujesz dziecko, możesz wskazać:

• drugiego rodzica dziecka,

• małżonka,

• inną osobę, z którą zgodnie z oświadczeniem mieszkasz i wychowujesz dziecko (np. partnera).

Świadczenie przysługuje, jeśli oboje rodzice/opiekunowie osiągają przychód, którego podstawa wymiaru składek wynosi co najmniej 100 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę (tzw. warunek łączonego poziomu aktywności zawodowej).

Dodatkowo podstawa, od której opłacane są składki każdej z tych osób, nie może być niższa od:

• 50 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w okresie, na który jest ustalane prawo do świadczenia,

• 30 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę w danym okresie, na który jest ustalane prawo do świadczenia – w przypadku osób, które prowadzą pozarolniczą działalność na preferencyjnych zasadach (korzystają z ulg: preferencyjne składki, ulga na start, mały ZUS plus).

Jeśli wychowujesz dziecko samodzielnie

Jeżeli samodzielnie wychowujesz dziecko, wówczas świadczenie przysługuje pod warunkiem,
że podlegasz ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym od podstawy wynoszącej co najmniej 100 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Ile wynosi świadczenie aktywni rodzice w pracy

Świadczenie aktywni rodzice w pracy przysługuje w wysokości 1500 zł miesięcznie na dziecko lub 1900 zł miesięcznie – jeżeli dziecko ma orzeczenie o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami:

• konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz

• konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.

Jak złożyć wniosek

Jak podkreśla ZUS, o świadczenie można wnioskować wyłącznie w formie elektronicznej za pośrednictwem PUE ZUS, przez aplikację mobilną mZUS, korzystając z bankowości elektronicznej (jeśli bank uruchomił taką usługę) oraz w ramach portalu Empatia na portalu Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Wniosek o świadczenie aktywni rodzice w pracy można złożyć najwcześniej w miesiącu, w którym dziecko skończy 12 miesięcy. Jeśli złożysz wniosek w kolejnych miesiącach, ZUS przyzna świadczenie od miesiąca, w którym złożysz wniosek.

Sebastian Szczurek

Regionalny Rzecznik Prasowy ZUS

województwa opolskiego