Jak nowe tablice dalszego trwania życia wpłyną na wysokość emerytur

Od 1 kwietnia obowiązują nowe prognozy dotyczące średniego wieku jakiego dożyją Polacy. Jak co roku Główny Urząd Statystyczny ustalił przeciętną liczbę miesięcy, które pozostały do przeżycia osobom w wieku od 30 do 90 lat. Na podstawie tych danych, ZUS będzie wyliczał emerytury między kwietniem tego roku, a marcem przyszłego roku.

Główny Urząd Statystyczny opublikował nową tablicę trwania życia na podstawie danych o śmiertelności za 2024 r. W ubiegłym roku w Polsce zmarło 403,2 tys. ludzi (206,2 tys. mężczyzn i 196,9 tys. kobiet). To o kilka tysięcy mniej niż w 2023 r., kiedy zmarło blisko 408 tys. osób (dla porównania w 2022 r. było 447 tys. zgonów, a w 2021 r. w Polsce zmarło 519 tys. osób i był to rekord w ciągu ostatnich kilku lat).

– Tablica dalszego średniego trwania życia jest podstawowym elementem przy wyliczaniu emerytury dla osób urodzonych po 31 grudnia 1948 roku. ZUS ustala wysokość emerytury dzieląc zgromadzony na koncie w Zakładzie kapitał emerytalny przez przeciętne dalsze trwanie życia. Im większy licznik oraz mniejszy mianownik tym wysokość emerytury będzie wyższa – wyjaśnia Sebastian Szczurek, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa opolskiego.

Zgony w województwie opolskim wg powiatów w 2024 r.

Od trzech lat w tablicach średniego dalszego trwania życia publikowanych przez GUS widać tendencję rosnącą. To znaczy, że średnio każdego roku Polacy żyją dłużej. Tablica przedstawia przeciętną liczbę miesięcy, jaką mogą przeżyć osoby w wieku od 30 do 90 lat. Każdy przedział wiekowy charakteryzuje się różnym wzrostem liczby miesięcy życia. Według najnowszych prognoz osoba w wieku 30 lat zyska średnio 2,8 miesiąca, 60-latek – 2,2 miesiąca, natomiast
80-latek – 1,3 miesiąca w porównaniu do danych z ubiegłego roku

W 2024 r. w województwie opolskim zmarło 10 638 osób, w rok wcześniej 10 578 mieszkańców regionu. W minionym roku na Opolszczyźnie zmarło 5 407 mężczyzn i 5 231 kobiet. Zgonów w miastach regionu było 6 148, a wśród mieszkańców wsi 4 490.

Gdy umieralność jest niższa – a tak działo się w ostatnich kilku latach – statystyczna długość średniego dalszego trwania życia wydłuża się. Im wyższa liczba miesięcy życia na emeryturze uwzględniana w obliczeniach, tym niższa będzie emerytura wyliczona przez ZUS. Dla 60-latka, według tablicy obowiązującej od 1 kwietnia tego roku, średnie dalsze trwanie życia wynosi 266,4 miesiąca. W przypadku 65-latka wartość ta wzrosła o 1,9 miesiąca, osiągając 220,8 miesiąca. Oznacza to, że 60-latka z kapitałem 500 tys. zł otrzyma emeryturę w wysokości 1 876,88 zł, czyli o 15,63 zł mniej. Natomiast 65-latek z tym samym kapitałem będzie mógł liczyć na emeryturę w wysokości 2 264,49 zł, co oznacza niższe świadczenie o 19,66 zł.

– Zakład Ubezpieczeń Społecznych będzie korzystał z nowych tablic GUS-u od 1 kwietnia bieżącego roku, co będzie miało znaczenie między innymi przy obliczaniu emerytur ze zreformowanego systemu dla osób, które przejdą na to świadczenie między kwietniem tego roku a marcem 2026 roku. Przyszli świadczeniobiorcy, którzy osiągną wiek emerytalny w tym okresie, nie muszą spieszyć się z przejściem na emeryturę, aby skorzystać z tegorocznej tablicy. Przy przyznawaniu emerytury ZUS zawsze sprawdza, czy korzystniejsze dla zainteresowanego jest uwzględnienie danych z tablicy trwania życia obowiązującej w momencie złożenia wniosku o emeryturę, czy tej, która obowiązuję w momencie ukończenia wieku emerytalnego – wyjaśnia Sebastian Szczurek, rzecznik prasowy w opolskim ZUS-ie.

Zwykle nowa tablica dalszego trwania życia nie dotyczy osób, które już przeszły na emeryturę. Przeliczenie świadczenia jest możliwe jedynie w ściśle określonych sytuacjach, na przykład gdy emeryt po przyznaniu świadczenia pracował i odprowadzał składki emerytalne. Raz na rok lub po ustaniu zatrudnienia ma on możliwość doliczenia tych składek do swojego świadczenia. Należy jednak zaznaczyć, że najnowsza tablica będzie stosowana wyłącznie w odniesieniu do dodatkowych składek, a nie do całego świadczenia.

Sebastian Szczurek

regionalny rzecznik prasowy ZUS

województwa opolskiego