Co oznaczają sygnały alarmowe? Nowe przepisy, częste syreny w Nysie i wskazówki dla mieszkańców

Od 14 maja 2025 r. w całym kraju obowiązuje nowe rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie alarmów i komunikatów ostrzegawczych. To dokument, który wprowadza jednolite w Polsce zasady ogłaszania i odwoływania alarmów oraz przekazywania komunikatów ostrzegawczych.

Na co dzień może wydawać się, że temat ten dotyczy tylko służb ratunkowych czy wojska. W rzeczywistości jednak każdy mieszkaniec, powinien wiedzieć, jak rozpoznać sygnał alarmowy i co zrobić, gdy taki sygnał zostanie ogłoszony. Warto przy tym rozróżnić dźwięki, które słyszymy bardzo często w naszym mieście, od tych, które faktycznie wymagają od nas reakcji.

Dlaczego w Nysie niemal codziennie słychać syreny?

Mieszkańcy Nysy niejednokrotnie zastanawiają się, dlaczego syreny alarmowe uruchamiają się niemal każdego dnia. Dla wielu osób może to być źródło niepokoju, szczególnie w czasach, gdy tematy bezpieczeństwa i zagrożeń pojawiają się w mediach coraz częściej.

Wyjaśnienie jest proste: to nie są syreny ogłaszające alarm dla ludności, ale syreny alarmowe uruchamiane do dysponowania jednostek Ochotniczych Straży Pożarnych. Każde takie wezwanie oznacza, że strażacy-ochotnicy z danej jednostki są dysponowani do akcji. Sam sygnał dla OSP określony został również w nowym rozporządzeniu: jest to trzykrotnie powtarzany, wzrastający i opadający dźwięk syreny, z przerwami po 30 sekund, trwający łącznie 3 minuty. Właśnie taki dźwięk słyszymy w mieście najczęściej.

W praktyce oznacza to, że sygnał, który słyszymy, jest wezwaniem dla strażaków OSP, a nie alarmem w rozumieniu systemu obrony cywilnej. Mieszkańcy nie powinni się wtedy obawiać ani podejmować żadnych szczególnych działań. To informacja przeznaczona dla ratowników, a nie dla ogółu ludności.

Jakie alarmy i komunikaty dotyczą mieszkańców?

Rozporządzenie w sprawie alarmów i komunikatów ostrzegawczych szczegółowo określa, jakie rodzaje alarmów mogą być ogłaszane na terenie kraju. Dla mieszkańców najważniejszy jest alarm dla ludności cywilnej. Alarm taki ogłaszany jest przez modulowany dźwięk syreny alarmowej trwający trzy minuty. Może być również przekazywany słownie – np. przez głośniki w mieście, megafony czy w lokalnych mediach – w formie zapowiedzi: „Uwaga! Uwaga! Uwaga! Ogłaszam alarm…”. Dodatkowo przepisy przewidują możliwość stosowania sygnałów wizualnych – żółtego trójkąta równobocznego.

To właśnie ten alarm oznacza, że w danym miejscu wystąpiło bezpośrednie zagrożenie – na przykład powódź, skażenie chemiczne, poważna awaria techniczna albo inna sytuacja nadzwyczajna, która może stanowić zagrożenie dla zdrowia lub życia ludzi.

Odwołanie alarmu sygnalizowane jest w ten sam sposób – przez syreny (ciągły dźwięk trwający trzy minuty) i komunikat słowny (Uwaga! Uwaga! Uwaga! Odwołuję alarm…), a także poprzez usunięcie żółtego trójkąta równobocznego.

Sposób ogłaszania i odwoływania alarmów i komunikatów ostrzegawczych

Kampania informacyjna w Gminie Nysa

Warto dodać, że wraz z wejściem w życie nowych przepisów Gmina Nysa rozpoczęła szeroką kampanię informacyjną dotyczącą alarmów i komunikatów ostrzegawczych.

W biuletynie „TAK!” ukazał się obszerny artykuł poświęcony tej tematyce, a w przestrzeni miejskiej zaczęły pojawiać się materiały edukacyjne. Na przystankach autobusowych oraz w samych autobusach komunikacji miejskiej zostały umieszczone specjalne naklejki przedstawiające sposoby ogłaszania i odwoływania alarmów. Takie same materiały trafiły również do sołectw, gdzie są rozwieszane na tablicach informacyjnych, aby dotrzeć do mieszkańców wsi.

To jednak nie koniec działań – władze gminy planują także rozmieszczenie plakatów informacyjnych w przestrzeniach wspólnot mieszkaniowych, tak aby każdy mieszkaniec, niezależnie od miejsca zamieszkania, miał dostęp do najważniejszych informacji.

Celem tej akcji jest budowanie odporności społecznej oraz zwiększanie świadomości mieszkańców w zakresie bezpieczeństwa. Władze gminy zwracają uwagę, że wiedza o sygnałach alarmowych i komunikatach ostrzegawczych to element profilaktyki, który może w przyszłości realnie przyczynić się do ochrony zdrowia i życia ludzi.

Komunikaty ostrzegawcze – wcześniejsze informacje o zagrożeniu

Nowe rozporządzenie kładzie również duży nacisk na komunikaty ostrzegawcze. To nic innego jak informacje przekazywane mieszkańcom z wyprzedzeniem – zanim ogłoszony zostanie właściwy alarm.

Komunikaty mogą być przekazywane różnymi kanałami:

• przez Regionalny System Ostrzegania (RSO) – dostępny m.in. w aplikacjach mobilnych,
• przez ALERT RCB, czyli wiadomość SMS wysyłaną bezpośrednio na telefony komórkowe mieszkańców obszaru zagrożenia,
• przez radio, telewizję i internet,
• przez operatorów sieci telekomunikacyjnych, redakcje gazet i portale internetowe.

Tego typu komunikaty zawsze zawierają podstawowe informacje: rodzaj zagrożenia, obszar, na którym może ono wystąpić, przewidywany czas trwania oraz zalecenia dla mieszkańców.

Dzięki temu ludzie mogą się odpowiednio przygotować – na przykład zabezpieczyć mienie, unikać pewnych obszarów miasta, albo w razie potrzeby przygotować się do ewakuacji.

Alarm ćwiczebny – nie powód do paniki

Warto również pamiętać o jeszcze jednym sygnale – alarmie ćwiczebnym. Jest on ogłaszany podczas testów systemów alarmowych czy ćwiczeń obrony cywilnej. Sygnałem jest jednominutowy, ciągły dźwięk syreny.

Takie sytuacje są wcześniej zapowiadane przez władze lokalne i nie powinny budzić niepokoju mieszkańców. Wręcz przeciwnie – to dobra okazja, by przypomnieć sobie, jak brzmią poszczególne sygnały i jak należy się zachować, gdyby kiedyś ogłoszono prawdziwy alarm. Co roku alarm ten słyszymy w ramach obchodów rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego.

Biuro Bezpieczeństwa Urzędu Miejskiego w Nysie