Na Opolszczyźnie jest coraz mniej wypadków przy pracy. ZUS rzadziej wypłaca odszkodowania

W województwie opolskim maleje liczba wypadków przy pracy. Opolski ZUS wypłaca w związku z tym mniej jednorazowych odszkodowań. W 2025 r. świadczenie za wypadek przy pracy dostało 535 poszkodowanych, na kwotę 5 mln 939 tys. zł.

Ważna jest kwota za jeden procent uszczerbku

Już w marcu 2026 r. zmieni się stawka za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu z powodu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. Ta „wycena” zmienia się w marcu każdego roku, a kwota za procent od lat rośnie. Wciąż aktualna stawka obowiązuje od kwietnia 2025 r. do końca marca 2026 r., a wynosi 1636 zł. Wcześniej było to 1431 zł za procent, a jeszcze na przełomie lat 2023/2024 procent odszkodowania był wyceniony na 1269 zł.

– W mijającym 2025 roku w województwie opolskim wypłaciliśmy 535 jednorazowych odszkodowań za wypadek przy pracy, a na rachunki bankowe poszkodowanych przekazaliśmy ponad 5 milionów 939 tysięcy złotych. Liczby te są niższe od danych za 2024 rok, bo wówczas wydaliśmy decyzję od przyznaniu 568 jednorazowych odszkodowań, na kwotę 6 milionów 154 tysięcy złotych. Cieszy to, że w naszym regionie jest coraz bezpieczniej przy stanowiskach pracy i mniej osób ulega wypadkom – Sebastian Szczurek, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa opolskiego.

Jednorazowe odszkodowanie przysługuje osobie, której forma umowy o pracę jest powiązana z opłacaniem składek na ubezpieczenie wypadkowe w ZUS. O jednorazowe odszkodowanie po wypadku mogą wnioskować głównie zatrudnieni na „etacie” tj. na podstawie umowy o pracę, ale po rekompensaty sięgają również osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą.

Świadczenie przysługuje osobom objętym ubezpieczeniem wypadkowym, które z powodu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej doznały uszczerbku na zdrowiu. W niektórych przypadkach mogą otrzymać odszkodowanie nawet dwa razy, gdy stan zdrowia pogorszył się o co najmniej 10 proc. i jest następstwem wcześniejszego wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. Prawo do odszkodowania mają też uprawnieni członkowie rodziny ubezpieczonego, który zmarł wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej.

Ile za procent

Wysokość jednorazowego odszkodowania zmienia się co roku i jest uzależniona od procentowego uszczerbku na zdrowiu, który określa lekarz orzecznik ZUS lub komisja lekarska ZUS po zakończeniu leczenia lub rehabilitacji. Procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu to równowartość 20 proc. przeciętnego wynagrodzenia. Miedzy kwietniem 2025 r. a marcem 2026 r. za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu zgłaszający otrzyma 1636 zł. Jeżeli w wyniku wypadku w pracy, po zakończeniu leczenia, u pracownika lekarz orzecznik ustali 5 proc. uszczerbku na zdrowiu, to na podstawie obecnie obowiązującej stawki odszkodowanie wyniesie 8180 zł „na rękę”.

Odszkodowanie jest na wniosek

ZUS nie przyznaje i nie wypłaca jednorazowego odszkodowania wypadkowego z urzędu. Poszkodowany musi o to świadczenie złożyć wniosek razem z protokołem powypadkowym lub kartą wypadku i dokumentacją opisującą okoliczności i przyczyny wypadku sporządzoną przez pracodawcę. Prawidłowo wypełnione dokumenty oraz wypełnione przez lekarza zaświadczenie o stanie zdrowia (OL-9) wnioskodawcy potwierdzające zakończenie leczenia i rehabilitacji poszkodowanego stanowi podstawę do przelewu pieniędzy na konto.

O przyznaniu bądź odmowie prawa do odszkodowania ZUS powiadomi w decyzji, którą powinien wydać do 14. dni od uprawomocnienia się orzeczenia lekarza orzecznika ZUS lub wyjaśnienia ostatniej okoliczności w sprawie. Od decyzji można się odwołać w ciągu miesiąca od dnia jej doręczenia. Jeśli prawo do jednorazowego odszkodowania zostało ustalone, to Zakład wypłaci przyznaną kwotę do 30 dni od wydania decyzji.

Dokumenty potrzebne do wypłacenia jednorazowego odszkodowania w imieniu poszkodowanego powinien złożyć pracodawca (płatnik składek). Osoby prowadzące działalność gospodarczą mogą to zrobić osobiście, pisemnie lub ustnie do protokołu w dowolnej placówce ZUS albo wysłać dokumenty drogą pocztową. Tym osobom kartę wypadku sporządzi ZUS. Wniosek o odszkodowanie rozpatruje jednostka ZUS właściwa ze względu na miejsce zamieszkania osoby, która uległa wypadkowi.

Wyjątek od reguły

Zdarzają się także wyjątkowe sytuacje, gdzie ZUS wypłaci odszkodowanie osobom, za które nie jest odprowadzana składka wypadkowa. Dotyczy to np. ucznia, który uległ wypadkowi na lekcji wychowania fizycznego. Jednak w takiej sytuacji wypłata odszkodowania zależy od tego, czy z tytułu tego wypadku zostanie orzeczona całkowita niezdolność do pracy. Jeżeli lekarz orzecznik ZUS ustali tylko sam uszczerbek na zdrowiu bez całkowitej niezdolności do pracy, to odszkodowania ZUS nie wypłaci. Wypadki w szczególnych okolicznościach dotyczą nie tylko uczniów, ale i na przykład ławnika w sądzie, czy wolontariusza. To mogą być też wypadki, gdy ratujemy czyjeś życie i zdrowie od grożącego niebezpieczeństwa jak powódź, pożar itp.

Sebastian Szczurek

regionalny rzecznik prasowy ZUS

województwa opolskiego