Tabletki antykoncepcyjne – działanie, rodzaje i skutki uboczne

Tabletki antykoncepcyjne

Pojawienie się pierwszych pigułek w 1960 roku w Ameryce stało się niejako milowym krokiem na drodze ku trwałemu oddzieleniu współżycia od prokreacji. Choć na samym początku sprzedawano je wyłącznie kobietom zamężnym i to w dodatku jako środek zabiegający bólom menstruacyjnym, którego skutkiem ubocznym była niemożność zajścia w ciążę, to szybko podbiły światowy rynek farmaceutyczny. Tabletki antykoncepcyjne mają za zadanie blokować owulację i zmieniać konsystencję śluzu szyjki macicy na bardziej gęstą i lepką, co niemal do zera minimalizuje ryzyko zapłodnienia.

Rodzaje tabletek hormonalnych

Doustna antykoncepcja dostępna jest w formie pigułek jedno lub dwuskładnikowych, które zażywa się zapobiegawczo. Pierwsze zawierają jedynie progesteron, drugie również estrogen. Tabletki antykoncepcyjne jednoskładnikowe hamują jajeczkowanie i sprawiają, że śluz gęstnieje na tyle, by zatrzymać plemniki w drodze do dróg rodnych. Ze względu na niskie stężenie hormonu tak zwane minipigułki są odpowiednią formą zabezpieczenia dla pań powyżej 35 roku życia, matek karmiących, kobiet zmagających się z cukrzycą, czy nadciśnienie tętniczym i nałogowych palaczek. Żeby jednak metoda ta była skuteczna, tabletki te należy zażywać codziennie, bezwzględnie o tej samej porze. Natomiast dwuskładnikowe pigułki antykoncepcyjne dzięki dodatkowej zawartości estrogenu, poza zmianą konsystencji śluzu i wpływem na owulację, uniemożliwiają także dojrzewanie pęcherzyka Graafa, przez co zapłodnienie staje się niemożliwe. Ten rodzaj pigułek przyjmuje się przez 21 lub 24 dni, po czym należy zrobić odpowiednio 7 lub 4 dni przerwy. Aby jednak łatwiej było utrzymać systematyczność producenci często uzupełniają blistry o tabletki placebo. Pigułki dwuskładnikowe, poza niemalże stuptocentową skutecznością w zakresie zapobiegania ciąży, charakteryzują się również regulacją cyklu i zmniejszeniem objawów napięcia przedmiesiączkowego, a także pozytywnym wpływem na cerę oraz włosy. Oprócz tabletek jedno i dwuskładnikowych na rynku dostępna jest także antykoncepcja awaryjna. Tabletka “dzień po” ma zadanie zahamować lub opóźnić owulację, przez co z pęcherzyka jajnikowego nie zostaje uwolniona komórka jajowa i nie może dojść do zapłodnienia. Nie jest to jednak alternatywa dla tradycyjnych sposobów zapobiegania ciąży, a jedynie metoda ratunkowa, gdy stosowane zabezpieczenie zawiedzie. Wszystkie wspomniane wyżej rodzaje pigułek hormonalnych dostępne są jedynie na receptę, a przepisać je może wyłącznie ginekolog po przeprowadzeniu wywiadu oraz badań.

Skutki uboczne stosowania tabletek antykoncepcyjnych

Pigułki hormonalne, choć są jedną z najskuteczniejszych i co za tym idzie, również niezwykle popularną metodą zapobiegania ciąży, mogą powodować pewne niepożądane efekty. Niektóre kobiety rozpoczynając swoją przygodę z tabletkami antykoncepcyjnymi skarżą się na nudności i wymioty, pogorszenie nastroju, krwawienia lub plamienia, bóle głowy oraz zwiększone łaknienie, którego skutkiem jest przybieranie na wadze. Część z pań po zastosowaniu doustnej kuracji hormonalnej zauważa u siebie także pogorszenie stanu cery, trądzik oraz przebarwienia, inne natomiast skarżą się na nadmierne owłosienie na twarzy, czy w okolicach brodawek. Tabletki antykoncepcyjne nieznacznie, ale jednak, zwiększają również ryzyko wystąpienia zakrzepicy żył głębokich. Szacuje się, że na 100 tysięcy pacjentek rocznie zachorować może około 10 z nich. Warto jednak podkreślić, że wbrew niektórym opiniom skutkiem przyjmowania pigułek hormonalnych nie są późniejsze problemy z zajściem w ciążę, a także, że odpowiednio dobrana kuracja w zdecydowanej większości przypadków nie niesie za sobą negatywnych konsekwencji zdrowotnych.

Artykuł powstał we współpracy z Medyk Online